"Όποιος Ελεύθερα συλλογάται, συλλογάται καλά" Ρήγας Φεραίος

Ως λαογραφία ορίζεται εκείνη η επιστήμη που ασχολείται με όλες τις εκφάνσεις του λαϊκού πολιτισμού. Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Επιμέλεια σελίδας: Πάνος Σ. Αϊβαλής, δημοσιογράφος, εφημερίδα "Αρκαδικό Βήμα"

AΡΚΑΔΙΚΟ ΒΗΜΑ

AΡΚΑΔΙΚΟ ΒΗΜΑ
.........................Η σελίδα της εφημερίδας "Αρκαδικό Βήμα"..................................

Λαογραφικά... με τον Πάνο Αϊβαλή // Επικοινωνία στο email: arkadikovima@gmail.com

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Το Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών είναι ένα από τα δεκατέσσερα Eρευνητικά Kέντρα της Ακαδημίας Αθηνών, στην οποία εντάχθηκε από την ίδρυσή της (1926). Ιδρύθηκε το 1918 από τον Νικόλαο Γ. Πολίτη ως Λαογραφικό Αρχείο, με αντικείμενο τη Λαογραφία δηλαδή «την περισυλλογήν πάσης της λαογραφικής ύλης και την δημοσίευσιν αυτής». Σήμερα αποτελεί το Eθνικό Kέντρο Tεκμηρίωσης του λαϊκού πολιτισμού με πλουσιότατο Αρχείο ανέκδοτου υλικού για όλες τις πτυχές του λαϊκού βίου και ειδική Βιβλιοθήκη.

Παρασκευή 21 Οκτωβρίου 2011

Η ΕΤΑΙΡΙΑ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΥ ΑΡΤΙΝΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ συμπληρώνει φέτος 10 ΧΡΟΝΙΑ


ΕΤΑΙΡΙΑ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΥ
ΑΡΤΙΝΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ
Μακρυγιάννη 1, Άρτα Τ.Κ. 47100
Πλ. Μονοπωλείου.
Τηλ.2681077100-2681073244
Φαξ 2681021291
E-mail:ethelont.artinon.gynaikon@otenet.gr








 





Αγαπητοί μας φίλοι

Σας καλούμε να συμμετάσχετε στην Έκθεση Βιβλίου που θα διοργανώσει η Εταιρία Εθελοντισμού Αρτινών Γυναικών στην          Αίθουσα των Γραφείων της, παραμονές των Χριστουγέννων από             12-22 Δεκεμβρίου 2011.

Θα μας δώσετε μεγάλη χαρά εάν μπορέσετε να πλουτίσετε την     Έκθεσή μας με ένα ή περισσότερα βιβλία σας τα οποία θα εκθέσουμε προς πώληση στους Αρτινούς συμπολίτες μας για να ενισχυθούν άπορες, πολύτεκνες  και μονογονεϊκές οικογένειες του Νομού μας.

Ελπίζοντας ότι θα ανταποκριθείτε στην πρόσκλησή μας,                             αναμένομε την  απάντησή σας στα τηλέφωνα:  
26810-77100 Αφήνετε μήνυμα
26810-73244 Δευτ. Τετ. Παρ.  6-8 μ.μ.
6977-544797 Καθημερινά 6-8 μ.μ.
Σας ευχαριστούμε για την επικοινωνία και Σας ευχόμαστε υγεία και δημιουργική χαρά.



Ταχυδρομική διεύθυνση                                         
για αποστολή βιβλίων:                                             Με εκτίμηση
Βασιλική Γκολομάζου                                          
Τ.Θ. 41                                                           Βασιλική Γκολομάζου
47100 ΑΡΤΑ                                                      Νόμιμη εκπρόσωπος
                                                                                  της Εταιρίας
                                                                            

                                     




Προς την
Αξιότιμη Διεύθυνση
Του εκδοτικού οίκου

ΕΤΑΙΡΙΑ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΥ
  ΑΡΤIΝΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ







§  Η ΕΤΑΙΡΙΑ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΥ ΑΡΤΙΝΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ συμπληρώνει φέτος 10 ΧΡΟΝΙΑ
§  λειτουργίας και εθελοντικής προσφοράς στον Νομό της Άρτας.
§  Είναι πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου µη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.
§  Ο σκοπός της ΕΤΑΙΡΙΑΣ είναι αποκλειστικά κοινωφελής.
§  Ως αντικείμενο έχει την κοινωνική αλληλεγγύη µε στόχο τον ανθρωπισμό, την φιλανθρωπία και τον πολιτισμό.
§  Η ΕΤΑΙΡΙΑ δραστηριοποιείται στον τομέα της κοινωνικής πρωτοβάθμιας φροντίδας.
§  Προσφέρει υπηρεσίες υποστήριξης για την βελτίωση της ζωής των πολιτών και την αναβάθμιση των γενικών συνθηκών διαβίωσης.
§  Ειδικότερα στηρίζει την γυναίκα, την μητέρα, το παιδί, την οικογένεια σε κάθε μορφή (πολύτεκνη, μονογονεϊκή), τους νέους και τους υπερήλικες που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά, κοινωνικά, οικογενειακά και άλλα προβλήματα.
§  Για την εκπλήρωση των στόχων της μεταξύ των άλλων αναλαμβάνει:
·      Συγκέντρωση και διανομή τροφίμων, ενδυμάτων, σχολικών ειδών, παιχνιδιών, ειδών νοικοκυριού και άλλων αγαθών.
·      Συγκέντρωση οικονομικής βοήθειας για την ενίσχυση απόρων οικογενειών, ανέργων και υπερηλίκων µε πολύ χαμηλή σύνταξη.
·      Οργάνωση φιλανθρωπικών και άλλων πολιτιστικών εκδηλώσεων.
·      Έκδοση και πώληση βιβλίων, περιοδικών κ.α. που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα µε τους στόχους της Εταιρίας.
§  Η ΕΤΑΙΡΙΑ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΥ ΑΡΤΙΝΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ έχει εκδόσει έως τώρα δυο ΑΝΘΟΛΟΓΙΕΣ και μια ΠΟIΗΤΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ µε έργα Αρτινών Συγγραφέων. Έχει ήδη προγραμματίσει την έκδοση μιας τρίτης ΑΝΘΟΛΟΓΙΑΣ ΗΠΕΙΡΩΤΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ του εξωτερικού για να προβάλει την πνευματική δημιουργία των αδερφών µας Ηπειρωτών που ξενιτεύτηκαν μακριά από την πατρίδα, αλλά κρατάνε στην καρδιά τους σαν φυλακτό την αγάπη της Ηπειρώτικης γης.
§  Η ΕΤΑΙΡΙΑ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΥ ΑΡΤΙΝΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ για την προσφορά της στο κοινωνικό σύνολο βραβεύτηκε ως τώρα τρεις φορές:
1.  Από το ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ - ΠΡΟΝΟΙΑΣ το έτος 2002 στον εορτασμό για την ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΥ.
2.  Από τον Μουσικοφιλολογικό Σύλλογο «ΣΚΟΥΦΑΣ» το 2005 µε το ΑΓΡΑΦΙΩΤΕΙΟ ΒΡΑΒΕΙΟ στην Άρτα.
3.  Από την ΠΑΝΗΠΕIΡΩΤΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΑΔΟΣ στις 7/02/2010 στην κορυφαία πολιτιστική εκδήλωση «Η Πίτα του Ηπειρώτη» για την σημαντική εθελοντική κοινωνική και πολιτιστική προσφορά της Εταιρίας.

ΕΤΑΙΡΙΑ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΥ ΑΡΤΙΝΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ
ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ 1 . ΑΡΤΑ 47100
Τηλ: 26810-77100 begin_of_the_skype_highlighting            26810-77100      end_of_the_skype_highlighting, 26810-73244 begin_of_the_skype_highlighting            26810-73244      end_of_the_skype_highlighting φαξ: 26810- 21291, κιv : 6945933453 begin_of_the_skype_highlighting            6945933453      end_of_the_skype_highlighting
e-mailethelont.artinon.gynaikon@otenet.gr                         
Για καταθέσεις ΔΩΡΕΩΝ : ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΛΛΑΔΟΣ - ΑΡΤΑ 316/296151-26





Προς την ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΎ ΑΡΤIΝΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ

Kαλησπέρα σας,

Συγχαρητήρια για την ωραία αυτή σκέψη και προσπάθεια του Συλλόγου σας για αυτές τις δύσκολες μέρες που περνάμε όλοι μας.
Και βέβαια θα σας στείλουμε βιβλία για να τα διαθέσετε γι' αυτόν τον ιερό σκοπό ώστε να βοηθηθούν οι μονογονικές οικογένειες.
Με φιλικούς χαιρετισμούς
Πάνος Σ. Αϊβαλής
δημοσιογράφος, εκδότης
εφημερ. "Αρκαδικό Βήμα"
τηλ. επικοινωνίας:             22940 99125      


Παρασκευή 7 Οκτωβρίου 2011

ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Στη θαλασσοδαρμένη ζωή του καπετάνιου, που ταξίδεψε στα πέρατα του κό­σμου...




ΑΡΜΕΝΊΖΟΥΜΕ με τον "μπαρμπα-χρηστο" ΜΕ ΚΑΠΕΤΑΝΙΟ ΤΟΝ ΝΙΚΟ ΚΩΣΤΑΡΑ

Oδοιπορικό στα παράλια της αλησμόνητης Μ. Ασίας

Κυκλοφόρησε το λογοτεχνικό περιοδικό "ΥΦΟΣ" με πλούσια ύλη με κείμενα, άρθρα αλλά και με αναμνήσεις του ιστοριοδίφη Νίκου Ι. Κωστάρα από τα Κακουρέικα Γορτυνίας από τα ταξίδια του στα πέρατα του κόσμου...
Με συνεργασίες συγγραφέων, ναυτικών αλλά και φίλων του καπετάνιου από την μακρινή Αυστραλία  γράφουν για τη ζωή και το συγγραφικό έργο του που δημοσιεύει εδώ και πολλά χρόνια στον ημερήσιο και περιοδικό Τύπο τόσο εδώ όσο και στην αλλοδαπή...
Καλοτάξιδο να είναι όπως λένε και οι ναυτικοί....





Tον καπετάνιο Νικόλαο Κωστάρα τον γνωρίζω πάνω από δυο δεκαετίες και πα­ρακολουθώ το συγγραφικό έργο του. Όλα αυτά τα χρόνια υπήρξε συνεργάτης της εφημερίδας ΑΡΚΑΔΙΚΟ ΒΗΜΑ και τα κείμενά του πλούτιζαν τις σελίδες μας. Παράλληλα κάναμε και εκπομπές στο Δημοτικό Ραδιόφωνο Μαρκόπουλου, παρου­σιάζοντας τη θαλασσοδαρμένη ζωή του καπετάνιου, που ταξίδεψε στα πέρατα του κό­σμου. Έτσι το καλοκαίρι του 2009 πρότεινα στον καπετάν Νικόλα να κάνουμε ένα αφιέ­ρωμα στο Λογοτεχνικό περιοδικό ΥΦΟΣ για το έργο του.
Η αφορμή δόθηκε από τη δεύτερη συνέντευξη του καπετάνιου στη Ζαχαρούλα Γαϊτανάκη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Ναυτική Ελλάδα», στην εφημερίδα Γορτυνία, στο περιοδικό «Έκφραση» και στην εφημερίδα «Έρευνα» Καλλιθέας με τίτλο: «Η ζωή είναι Αγώνας, όχι Φυγή».
Ακολούθησε και τρίτη συνέντευξη και πάλι στη Ζαχαρούλα Γαϊτανάκη. Όπως χαρα­κτηριστικά λέει ο Ηλίας Γιαννικόπουλος: «Ο καπετάνιος είναι ένας ακούραστος πνευμα­τικός εργάτης και μια άγρυπνη συνείδηση του καιρού μας».
Οι συνεντεύξεις αυτές είναι αποστάγματα όλης της βιοθεωρίας του, επιτομή όλων των «πιστεύω» του. Εκεί εκφράζονται απερίφραστα όλες οι ιδεολογικές και φιλοσοφικές α­πόψεις του για τον άνθρωπο, για τη ζωή, για τον κόσμο. Και κατά τη γνώμη μου τόσο οι συ­νεντεύξεις όσο και τα κείμενα του καπετάν Νικόλα θα έπρεπε να διαβαστούν από όλους, ειδικά τούτες τις δύσκολες στιγμές που βιώνει το έθνος μας.
Πάνος Σ. Αϊβαλής 
εκδότης, δημοσιογράφος


Τετάρτη 5 Οκτωβρίου 2011

Μπουγάτσα με κρέμα


Βάλτε εσείς το καφεδάκι κι εγώ σε λίγη ώρα ετοιμάζω και φέρνω την μπουγάτσα!!
Είναι τόσο εύκολη και τόσο γρήγορη που σίγουρα θα σας ενθουσιάσει.
Όσο για την νοστιμιά της ??? Δοκιμάστε την και δεν θα χάσετε !!!

Υλικά 
1 πακέτο φύλλα κρούστας
4 κούπες καυτό γάλα και 
8 κουταλιές της σούπας κρύο γάλα
1 κούπα ζάχαρη
8 κουταλιές σιμιγδάλι ψιλό
4 κροκάδια αυγών
Πως την φτιάχνουμε:
Αν έχουμε κατεψυγμένο φύλλο το ξεπαγώνουμε σύμφωνα με τις οδηγίες του πακέτου και προχωράμε.
Σε μια κατσαρολίτσα ανακατεύουμε την ζάχαρη, το σιμιγδάλι, τα κροκάδια ελαφρώς χτυπημένα και τις 8 κουταλιές το κρύο γάλα.
Βάζουμε την κατσαρόλα στην φωτιά και συνεχίζουμε το ανακάτεμα. 
Προσθέτουμε τις 4 κούπες με το καυτό γάλα και συνεχίζουμε το ανακάτεμα μέχρι να πήξει η κρέμα.
Αποσύρουμε από την φωτιά.
Αφήνουμε την κρέμα να κρυώσει (πολύ λίγο γιατί όσο κρυώνει πήζει περισσότερο) .
Βουτυρώνουμε το πυρέξ, βάζουμε τα μισά φύλλα κάτω τα οποία έχουμε βουτυρώσει ένα παρά ένα, ρίχνουμε την κρέμα και την απλώνουμε προσεκτικά για να πάει σε όλη την επιφάνεια. 
Βάζουμε από πάνω τα υπόλοιπα φύλλα, βουτυρώνοντας τα και αυτά ένα παρά ένα και τέλος βουτυρώνουμε ελαφρά την επιφάνεια. 
Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 200 βαθμούς για 25-30 λεπτά μέχρι να ροδίσει.
Σερβίρουμε σε τετράγωνα κομμάτια και πασπαλίζουμε με ζάχαρη άχνη και κανέλα ή ανασηκώνουμε τα πάνω φύλλα και ρίχνουμε επάνω στην κρέμα άχνη με κανέλα και ξανασκεπάζουμε με το φύλλο. 
Καλοφάγωτη!!! 
Vasia B.
από το:

Τρίτη 4 Οκτωβρίου 2011

Το ντοκιμαντέρ για την τσακώνικη διάλεκτο «Α Γρούσσα Νάμου»


 θα προβληθεί στην Αθήνα στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για την Ευρωπαϊκή Ημέρα Γλωσσών (13/10/11).


Πηγή:http://ec.europa.eu/










Η προβολή της ταινίας της Ελισάβετ Λαλουδάκη και του Massimo Pizzocaro θα είναι στο επίκεντρο της εκδήλωσης που οργανώνει το Παράρτημα Αθηνών της Γενικής Διεύθυνσης Μετάφρασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, την Πέμπτη 13 Οκτωβρίου 2011 στην Αθήνα. Μετά την προβολή θα ακολουθήσει συζήτηση.
Η Ευρωπαϊκή Ημέρα Γλωσσών είναι ένας θεσμός που φέτος κλείνει 10 χρόνια.
Καθιερώθηκε το 2001 από το Συμβούλιο της Ευρώπης με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και επιδιώκει να αναδείξει τη σημασία της εκμάθησης γλωσσών και να προωθήσει τη γλωσσική και πολιτιστική ποικιλία της Ευρώπης. Με την ευκαιρία της ημέρας γλωσσών (26 Σεπτεμβρίου), αλλά και κατά τις εβδομάδες που ακολουθούν, οργανώνεται σειρά εκδηλώσεων ανά την Ευρώπη (βλ. πλήρη κατάλογο των εκδηλώσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2011 ανά χώρα εδώ)
Σημειωτέον ότι ο εικοστός αιώνας υπήρξε αιώνας κοσμογονικών αλλαγών για τη γλωσσική ποικιλία. Σύμφωνα με στοιχεία της Unesco, σε αρκετές γλωσσικές περιοχές υπολογίζεται ότι το 90% των ομιλουμένων εκεί γλωσσών θα χαθεί στα επόμενα μόλις 100 χρόνια.
Το παράδειγμα της τσακώνικης διαλέκτου είναι χαρακτηριστικό: ο μοναδικός ‘επιζών’ της δωρικής διαλέκτου, σήμερα βυθίζεται στη λήθη. Λίγες χιλιάδες άνθρωποι σε μια κλειστή περιοχή της Κυνουρίας εξακολουθούν σχεδόν πεισματικά να μιλούν την αρχαία τους διάλεκτο, ξέροντας όμως ότι οι επόμενες γενιές δεν θα τη γνωρίζουν για να την μεταδώσουν. Η ταινία προσεγγίζει το θέμα συνολικά: η γλώσσα δεν παρουσιάζεται ξερά, αποσυνδεδεμένη από την ιστορία και τις ιδιαίτερες κοινωνικές δομές της περιοχής. Το βάρος μοιράζεται στα δύο κεντρικά ζητήματα: γιατί διατηρήθηκε η διάλεκτος και γιατί χάνεται.
Σύμφωνα με τους σκηνοθέτες, από κινηματογραφική άποψη, το έμψυχο ‘υλικό’ αποδείχτηκε θησαυρός. Στην Τσακωνιά ζει ένας παλιός κόσμος, ένας κόσμος που για αιώνες αρνήθηκε πεισματικά να εξελιχθεί. Έχει κρατήσει, εκτός από την αρχαία του γλώσσα, και μια αλαφράδα παλαιάς κοπής. Έτσι, με αφορμή μια γλώσσα που πεθαίνει γνωρίζουμε τους Τσάκωνες, αυτούς τους ιδιαίτερους, χαριτωμένους ανθρώπους.

Πρακτικές λεπτομέρειες για την εκδήλωση
Η προβολή θα γίνει την Πέμπτη 13 Οκτωβρίου 2011 στο Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Αθήνα, Λεωφ. Αμαλίας 8 (μετρό Σύνταγμα). Θα ακολουθήσει συζήτηση.  Ώρα έναρξης 19.00. Η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό. Θα ζητηθεί επίδειξη αστυνομικής ταυτότητας.

Περισσότερες πληροφορίες για την ταινία
Ο ιστότοπος της ταινίας: www.agroussanamou.gr
Επίσης στο http://www.agroussanamou.gr/presskit/?photos μπορείτε να βρείτε: δελτίο τύπου με πληροφορίες για την ταινία, γενικά στοιχεία για την τσακώνικη διάλεκτο και το θέμα του γλωσσικού ηγεμονισμού, ένα σημείωμα με τις προθέσεις και το βιογραφικό των σκηνοθετών και φωτογραφίες από την ταινία σε διαφορετικά μεγέθη.
Η ταινία (διάρκεια 52’) έχει ήδη συμμετάσχει στο 13ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (Μάρτιος 2011). Συμμετέχει επίσης στο 5ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Χαλκίδας (προβολές: Παρασκευή 7 και Σάββατο 8 Οκτωβρίου 2011).

''Ο ΤΡΥΓΟΣ'' στη Γλανιτσιά Γορτυνίας


 όπως γράφτηκε από το μακαρίτη Γλανιτσιώτη

 καθηγητή της Λαογραφίας Κώστα Μαρίνη το 1919.


Διαβάζοντας το βιβλίο του, ό καθένας μαθαίνει τις διάφορες λεπτομέρειες για την παλιότερη γεωργοποιμενική ζωή του τόπου μας και βγάζει αρκετά γλωσσολογικά κ΄ έθιμο-ηθογραφικά πορίσματα.
Τα πράματα τα παριστάνει, στο βιβλίο του, απλά- όπως ακριβώς είναι, με αγνά της Φύσης φορέματα και με ατόφια τα δικά τους στολίδια και γνωρίσματα μονάχα, δίχως κανένα ψεύτικο κι΄ επινοημένο φτασίδι                                                                                   ΤΟ  ΧΙΝΟΠΩΡΟ

Α΄ Ο ΤΡΥΓΟΣ
Τα φύλλ΄αρχίσανε να κιτρινίζουνε κι΄ ένας δυνατός αέρας- κρύος τώρα- τά συνεπαίρνει καί τά σκορπάει: έρείπια μιάς περασμένης ρώμης πού ξατμίστηκε από τήν ίδια της υπερένταση !΄Ενας- ένας οί χαρμόσυνοι αχοί παίρνουνε λυπητερόν τόνο... Στό φύσημα τώρα ξεχωρίζει τό μοιρολόι τού χαημού, πού όμως φωλιάζει μέσα του ή πιό λαχταριστή χαρά: θάναδοθεί από τό χλιβερό σκοπό του τό θριαμπεφτικό τραγούδι τής αναγέννησης.' Τά πουλάκια μπουλουκιαστήκανε, έτοιμα γιά τό ταξίδι.Τσίου... τσίου... μιλιόνται σά νά μάς αποχαιρετάνε, κι΄ ένα κύμα μελαχολικής χλίψης πλημμυρίζει τήν ψυχή μας!..Μπήκε τό Χινόπωρο !..Ο καιρός έκρυωσε καί οί δραγάτες, πού κάθουνται στίς ξέγναντες βεργασούρες καί φυλάνε τάμπέλια, τή νύχτα πιάνουνε τ΄απάγγειο, τυλίγουνται καλά μέ τίς κοζίνες τους, μά ή νυχτερινή παγάδα τίς ξεπερνάει καί φτάνει στό κορμί τους, πού τάναδέβουνε, μουδιασμένο από τήν κρυάδα.
Ούλη τή νύχτα ξαγρυπνάνε στά σούρματα, τά φυσικά περάσματα ανάμεσα στούς θάμνους, απ΄ ούθε περνάνε τάγρίμια (καί οί κλέφτες!) κ΄ έχουνε τό νού τους μήν ακούσουνε βρόντο μέσα στάμπέλια.
Δέν τούς αφήνουνε σέ συχία τά ζούδια καί τά σκυλιά. Ούλη τή νύχτα αχουγιάζουν ! Κάπου κάπου ρήνουνε καί κανα σμπάρο, τό βεργασειό βουίζει, καί μιά φωνή συνοδέβει ατέλειωτη τόν αντίβουο: νά, νά, νά, νά, νάάάιιι..
Ι Ι ΣΤΟ ΛΗΝΟ
Τά σταφύλια γινήκανε, καί σύνταχα κιόλα θάρχίσει ό τρυγημός. Σήμερα στό χωριό παλαγγιάσανε τά βαγένια, τά τοποθετήσανε σέ ισορροπία στόν κανονισμένο τόπο τους, απάνου στά παλάγγια.
Από πολλές ημέρες πρωτήτερα τά κυλήσαν όξω καί τούς ερήνανε νερό μέσα, γιά νά ροκώσουνε, νά φουσκώσουν οί δόγες τους, πού ήσανε σκεβρωμένες από τήν ξέρα. Τά πλύνανε κιόλα, τά ετοιμάσανε καλά, γιά νά βάλουνε τό καινούριο κρασί μέσα.
Αποβραδίς ετοιμάσανε τίς μουστιές, τίς κάδες, τό στούμπο, τά κοφίνια καί τά μαχαίρια, καί νύχτ΄άκόμα ξημερωθήκανε στάμπέλια κι αρχίσανε τό τρύγημα.
Τά κοφίνια γιομίζουνε όσο νά πείς τρία καί γρήγορα σωρώνουνται τά σταφύλια στήν άκρη.
Σ΄ούλο το βεργασειό φουντώνουνε όλόχαρα τραγούδια. Μέ χίλιους τόνους κι από χίλια στόματα ακούγεται τού τρύγου τό τραγούδι:
'' Μπαίνω μες στάμπέλι – μπαίνω μές στάμπέλι
μπαίνω μές στάμπέλι σά νοικοκυρά
σά νοικοκυρά.
Μπαίνω μές στάμπέλι σά νοικοκυρά
νά! κι ό νοικοκύρης έρχεται κοντά!
ν΄έρχεται κοντά!
-΄Ελα, νοικοκύρη, νά τρυγήσουμε
κόκκινα σταφύλια νά πατήσουμε!
Μπαίνω μές στάμπέλι σάν τόν άγγελο
νά! κι ό νοικοκύρης σάν τό διάβολο!
-΄Ελα, νοικοκύρη, νά τρυγήσουμε
ξηνταδυό βαρέλες νά γιομίσουμε!''
Στου μπάρμπα Φώτη τάμπέλι αρχίσανε κιόλα νά στουμπάνε. Μά σέ λίγο ό Δημήτρης ξυπολήθηκε, σήκωσε ψηλά τά ρούχα του, ξέπλυνε τά πόδια του καί, πηδώντας μέσα στήν κάδη, άρχισε να λυώνει τά σταφύλια μέ τά πόδια.
΄Η κάδη πλημόνισε γρήγορα ξανθοκόκκινο μούστο. Τότες ό Γιώργης γιόμισε τίς μουστιές, τίς έδεσε καλά τίς έφόρτωσε στάλογα καί, πηγαίνοντας στό χωριό, τίς άδειασε στό ληνό τους.
΄Ως που νά γυρίσει, ή κάδη ήτανε πάλε γιομάτη κι ό σωρός μεγάλωνε... Τρείς ήμέρες κουβάλαγε κι ακόμα νά σωθούνε τά σταφύλια κι όληνός πάγαινε νά ξεχειλίσει...

ΙΙΙ. Τ΄ΑΡΜΕΜΑ

Πέντε ήμέρες τάφήκανε μέσα στό ληνό συντσίπουρο, όπως ήτανε μέ τά τσαμπιά μαζί, γιά νά βάψει τό κρασί καί νά πάρει βαθικόκκινο χρώμα, καί στερνά άρχινήσανε ναν τάρμέγουν.
Τό λαγάρι, κατακάθαρο σά δάκρι, δίχως τσαμπιά καί τσίπουρα, έτρεχε σάν από βρύση, μέσα σ΄ένα λεβέτι κι από κεί, μετρώντας μέ τή μπότσα (τσουκάλι πού χωράει δυ΄όκάδες καί κάτιντις ακόμα), τό ρήνανε στά βαγένια, πού τά γιομίσανε όλα: τρία μεγάλα πεντακοσιάρικα (πεντακόσιες μπότσες) καί δύο μικρότερα, ένα τριακοσιάρικο κι ένα διακοσιάρι.
Ξέχωρα κρατήσανε γιά τά μουστογλυκίσματα. Γιομίσανε καί τό λεβέτι, τό βάλανε άπάνου στή σιδεροστιά κι άρχισαν νάν τό βράζουνε, γιά νά φτειάσουνε τό πετιμέζι. ΄Ανάψανε δυνατή φωτιά όλο μέ ξεράκια δέντρινα καί φλέντζες άχλαδένιες. Κι όλο συμπάγανε γιά νά μήν κ α τ α κ ι ά σ ε ι ή πύρα. Ο μούστος χόχλαζε κι άφριζε κι όσο πάγαινε καί λιγόστεβε κ΄έσφιγγε, έ δ ε ν ε τό πετιμέζι. ΄Αμα τό κατεβάσανε, ήταν όλοπηχτο σά μέλι, μ΄άπό τίς έκατό όκάδες ήσανε μεινεμένες μονάχα είκοσι πέντε.
Στερνά ή Χρυσάνθη καί ή Γιώργαινα φτειάσανε τή μουσταλεβριά καί τά μουστοκούλουρα καί οι άντρες βγάλανε τά τσίπουρα από τό ληνό καί τά ρήξανε στό καζάνι, γιά νά βγάλουνε τή ρακή. Δέκα καζανιές τά φτειάσανε καί βγάλανε ώς διακόσιες όκάδες ρακή, πού τή βάλανε σ΄ένα μικρό βαγένι καί ρήξανε μέσα καί μηλόφλουδες, πού τής δώκανε μι΄άρωματική μυρουδιά κ΄ένα φλωροκίτρινο χρώμα.
Στερνά ρετσινώσανε τά κρασιά κι άμα πέρασε ή φουντέρα της βράσης κλείσανε τά βαγένια.
ΙV. ΚΑΛΟΠΙΩΤΟ!...
Τάγιοδημητριού, άπολώντα ή έκκλησιά, άριδιάσαν ένα βαγένι. Τό κρασί δέν ήταν ακόμα καλοξαστερωμένο, μά ή μυρουδιά του άνάσταινε νεκρό.
Καί πού ή γέψη του !... Πρώτος τό δοκίμασε ό γέρος. Τό τήραξε καταθεού μές στό ποτήρι, κ΄έπειτα δοκίμασε δυοτρείς βολές από μιά καταψίτσα.
Κι ούλο τό μυριζότανε. Στό στερνό τό κατέβασε μέ μίας χαιρετώντας:
- ΄Ες ύγειά μας, χρόνια πολλά νά είμαστε καλά, μ ό σ κ ο ς τ ά κ ρ α σ ι ά μ α ς, κ α λ ό π ι ω τ α!
΄Ηπιανε ούλοι, τό δεφτερώσανε καί τό ξαναδεφτερώσανε, πήγανε κι άγκινιάσανε καί τού ΄Αλέξη τά κρασιά καί τού συμπεθέρωνε, καί τό γιόμα, κεφωμένοι για καλά, κατασταλάξανε πάλε στό σπίτι τού γερο Φώτη γιά νά '' σ η κ ώ σ ο υ ν ε τ ό ύ ψ ω μ α '' τού Δημήτρη.
΄Εφτασε κι ό παπάς, θεληματισμένος άπό τήν άβγή, διάβασε τίς κανονισμένες ψαλμουδίες καί καθήσανε ούλοι στό τραπέζι. Ο γερο Φώτης πήρε τήν π λ ά τ η τής βετούλας, τήν έξεβούρκησε, δέν άφηκε όλότελα κριάς στό κόκαλο, κι άρχισε νάν τήν τηράει. ΄Αμέσως άλαφιάστηκε. Καί καθώς τήν καλοτήραξε τού κοπήκανε τά ήπατα. Είδε κακά σημάδια: έλειπε ό '' νοικοκύρης'' άπό τή θέση του*.
Ο γέρος δεν είχε όρεξη πιά γιά νά φάει. Κάπου και που τσίμπαγε ξανόρεξα κανα μεζάκο κι ούλο ξέταζε τήν πλάτη.
- Τί έπαθες Φώτη; τόνε ρώτησε ΄ναν καιρό ό ξάδερφός του ό ΄Αλέξης. Τί γλέπεις σέ δάφτη, πού κατσιμούδιασες έτσι;
- Τί νά είδώ, ξάδερφε; Λ ω β ά σ η μ ά δ ι α δ ε ί γ ν ε ι!...
- Σάφού κάθεσε καί δίνεις σημασία...
Κάτι πήγε νάντιμιλήσει ό γερο Φώτης, μά οί άλλοι, κεφωμένοι άπό τό γλυκότσουχτο, τό στρώσανε στά τραγούδια. ΄Ακόμα κι άτός του ό γέρο Φώτης τό πήρε το τραγούδι τής ήμέρας, λίγο παραπονιάρικα στήν άρχή, μά όσο πάγαινε καί τό βουγκούναγε, όπως τότε πού ήτανε στά ν τ ο ύ ν ι α του:
'' Τρείς άντριωμένοι έβούλησαν νά βγούν άπό τόν ΄Αδη!
΄Ο΄νας το Μάη θέλει νά βγεί, πού είναι τά ψιμαρνάκια,
΄Αλλος θέλει τόν Αύγουστο, πού είναι τά πανηγύρια,
Κι ό Δήμος τάγιοδημητριού, π άνοίγουν τά βαγένια.
Πάνοίγουν τά γλυκά κρασιά καί πίνουν οί λεβέντες...''
Καί δός του πιωτό καί τραγούδια ώς τό κοντόβραδο πού βγήκανε νά πάνε καί στού Δήμου νά σηκώσουνε τό ύψωμα. ΄Εκεί γλεντήσανε ώς πού έκοψε ή νύχτα κι άπε θελήσανε νάν τό διαλύσουνε. Πρί σηκωθούν όμως, κάποιος έφώναξε πώς πρέπει νά πιούνε καί τσουκαλόκαφτο.
- Τσουκαλόκαφτο! Καλά πού τό θυμήθηκες...
Φτειάστε μας τσουκαλόκαφτο !...
΄Αμέσως βάλανε στή φωτιά ένα τσουκάλι κρασί, ρήξανε καί πετιμέζι μέσα καί τάνακατώναν ώς πού έκαψε. Τούς τό κενώσανε στά κουπαδέλια, τό πιανε κι άφτό καί στερνά τό σκορπίσανε.

Το κείμενο  έστειλε ο Σόλωνας



Κυριακή 2 Οκτωβρίου 2011

ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΡΙΖΕΣ.......Του Νίκου Ι. Κωστάρα



Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης της αγοράς, στην καταναλωτική κοινωνία, στο στρόβιλο της αλλοτρίωσης, ξεπροβάλλει θετικά μια στροφή των νέων στις ρίζες του πολιτισμού μας, μια στροφή σ’ ένα πνεύμα που μας κρατάει ζωντανούς ως τόπος. Είναι το αντίρρευμα που αναζητά να κρατηθεί, να μην παρασυρθεί, ν’ ανακαλύψει την Ελλάδα που υπάρχει μέσα του για μια ανασύνταξη της ψυχής και του ελληνικού πνεύματος. Νοσταλγεί τις ελληνικές παραδόσεις που έχουν βαθιές ρίζες και κρατούν την οικογένεια και την κοινωνία μέσα από αιώνιες αξίες του ελληνορθόδοξου πολιτισμού.
            Και αυτό το αντίρρευμα ξεφυτρώνει από τα νιάτα, φιλτραρισμένο, αποβάλλοντας τα αρνητικά στοιχεία (δεισιδαιμονίες, θρησκευτικούς φανατισμούς και ξενόφερτους μηδενισμούς). Ονειρεύονται μιαν άλλη κοινωνία μέσα από το διάλογο, μέσα από την κρίση της οικογένειας και της κοινωνίας, αντιπαθώντας τον ξενόφερτο θόρυβο και τον κατευθυνόμενο αφελληνισμό από τα Μ.Μ.Ε. με την γκρίζα τηλεθέαση της διαφθοράς και της πολιτιστικής βαρβαρότητας. Άρχισαν οι νέοι να αντιλαμβάνονται την υποκρισία και τον φαρισαϊσμό αυτών που διαμορφώνουν την κοινή γνώμη. Γι’ αυτό απέχουν από τις κομματικοποιήσεις, απεχθάνονται τους οπαδούς και αναζητούν τους πολίτες, αυτούς που βιώνουν την ελευθερία  και τη δημοκρατία μέσα από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Γιατί η Ευρωπαϊκή Ένωση μας θέλει έλληνες και όχι αλλοτριωμένους. Η Ελλάδα ανήκει πραγματικά στη «Δύση» μόνον εφόσον ανήκει πραγματικά στους Έλληνες. Άλλο τι επιδιώκουν τα ξένα συμφέροντα αφού διαφαίνεται επιβουλή κατά του ελληνισμού μας. Μια υγιή κοινωνία τη σέβονται και την εκτιμούν όλοι, ενώ τη διαβρωμένη κοινωνία την υποτιμούν και την εκμεταλλεύονται αφού δεν έχει αντισώματα ν’ αντισταθεί. Αυτό ας το έχουν υπόψη τους οι Έλληνες. «Στο άριστο πολίτευμα, στην αληθινή δημοκρατία, πολίτης είναι εκείνος που άρχει και άρχεται, αποβλέποντας αποκλειστικά στην έντιμη ζωή» (Αριστοτέλης, «Πολιτικά»).
            Αντιλαμβάνονται οι νέοι ότι βάλλεται ο ελληνισμός εκ των έσω ακόμη και η παιδεία έχει χάσει τον προσανατολισμό της. Υποβαθμίζονται οι ελληνικές αξίες. Κάθε τι ελληνικό υποτιμάται ως αναχρονιστικό. Και μετά ζητάμε από τους νέους αξιοπρέπεια, δημοκρατική συμπεριφορά και αγωγή ακόμη και εθελοντισμό για τους Ολυμπιακούς αγώνες. Χωρίς ελληνική ανατροφή μην ζητάτε τίποτε από τους νέους· χωρίς ελληνική παιδεία δεν θεμελιώνεται η τεχνολογία· χωρίς πίστη στις αξίες της ζωής δε νοείται μόρφωση. Αν δεν προσέξουμε τα νιάτα θα καταρρεύσει η ελληνική κοινωνία που ριζοκρατεί από την εποχή του Ομήρου. Για σκεφθείτε τις σοφές ομηρικές ρήσεις που γαλβάνισαν διαχρονικά την ελληνική παιδεία. «Ο Όμηρος την Ελλάδα πεπαίδευκεν», τονίζει ο Πλάτων. Κι αυτόν τον Όμηρο πάμε να αποκλείσουμε από τα ελληνικά σχολεία. «Τα αρχαία ελληνικά δεν είναι μια γλώσσα αλλά η ΓΛΩΣΣΑ» τονίζει ο Μάρτιν Χάϊντεγκερ.
            Και τα ξένα πανεπιστήμια ανατρέχουν στην κλασσική παιδεία. Όλοι οι μεγάλοι διανοητές γεύτηκαν την ελληνική σοφία. Και όπως τονίζει ο αξέχαστος Φώτης Κόντογλου: «Ελλάδα χωρίς ζωή ελληνική είναι Ελλάδα πεθαμένη. Για πρώτη φορά η νεότητα κατάλαβε πως έχει χρέος να σώσει τον πνευματικό χαρακτήρα της φυλής της και να μην την αφήσει στα νύχια των ανόητων και κούφιων που θέλουν την Ελλάδα χωρίς τίποτε ελληνικό, ούτε και τη γλώσσα της την ίδια». Στην Ενωμένη Ευρώπη δεν θα παρουσιαστούμε με τους προγόνους μας αλλά με τον εαυτό μας. Το αν θα επιζήσουμε ως έθνος θα εξαρτηθεί από το παρόν μας κι όχι από το παρελθόν μας. Από τον πνευματικό οπλισμό που θα δώσουμε στα νιάτα μας για να παλέψουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στη διατήρηση του πολιτισμού μας αλλά και της ταυτότητάς μας.
            «Η τραγωδία της Ελλάδος δεν βρίσκεται στην καταστροφή ενός μεγάλου πολιτισμού αλλά στην απώλεια ενός μεγάλου οράματος» (Χένρυ Μίλλερ: «Ο Κολοσσός του Μαρουσιού»). Τα παιδιά διψούν για οράματα και ιδανικά και όχι για χρήματα και μερσεντές, διαφορετικά θα χάσουν την προσωπικότητά και την ταυτότητά τους. Θα χάσουν τον αστερισμό της δημιουργίας που λαμπρύνει τον ελληνικό πολιτισμό , την ελληνική παράδοση και το ελληνικό φιλότιμο.

Νίκος Ι. Κωστάρας

*αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Αρκαδικό Βήμα"