"Όποιος Ελεύθερα συλλογάται, συλλογάται καλά" Ρήγας Φεραίος

Ως λαογραφία ορίζεται εκείνη η επιστήμη που ασχολείται με όλες τις εκφάνσεις του λαϊκού πολιτισμού. Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Επιμέλεια σελίδας: Πάνος Σ. Αϊβαλής, δημοσιογράφος, εφημερίδα "Αρκαδικό Βήμα"

AΡΚΑΔΙΚΟ ΒΗΜΑ

AΡΚΑΔΙΚΟ ΒΗΜΑ
.........................Η σελίδα της εφημερίδας "Αρκαδικό Βήμα"..................................

Λαογραφικά... με τον Πάνο Αϊβαλή // Επικοινωνία στο email: arkadikovima@gmail.com

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Το Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών είναι ένα από τα δεκατέσσερα Eρευνητικά Kέντρα της Ακαδημίας Αθηνών, στην οποία εντάχθηκε από την ίδρυσή της (1926). Ιδρύθηκε το 1918 από τον Νικόλαο Γ. Πολίτη ως Λαογραφικό Αρχείο, με αντικείμενο τη Λαογραφία δηλαδή «την περισυλλογήν πάσης της λαογραφικής ύλης και την δημοσίευσιν αυτής». Σήμερα αποτελεί το Eθνικό Kέντρο Tεκμηρίωσης του λαϊκού πολιτισμού με πλουσιότατο Αρχείο ανέκδοτου υλικού για όλες τις πτυχές του λαϊκού βίου και ειδική Βιβλιοθήκη.

Παρασκευή 29 Ιουνίου 2018

Τα πρώτα πανηγύρια του καλοκαιριού... και η νοσταλγία για την Τσαγκαράδα

Αικατερίνη Καμηλάκη
ΛΑΟΓΡΑΦΟΣ
Τα πρώτα πανηγύρια του καλοκαιριού...
Το διήμερο της εορτής των Αγίων Αποστόλων (29 Πέτρου και Παύλου και 30 των Δώδεκα Αποστόλων) γινόταν παλαιότερα το πρώτο πανηγύρι του καλοκαιριού στην Τσαγκαράδα. Ο Γ. Αδρακτάς περιγράφοντας τα πανηγύρια του Πηλίου αναφέρει ως πρώτο εκείνο του Άι Γιάννη στο Μούρεσι, στις 24 Ιουνίου καθώς και ότι από την παραμονή μικροπωλητές άπλωναν τα εμπορεύματά τους στον νάρθηκα του ναού και κάτω από τα δέντρα, ΄κάτι που το είδαμε μέχρι σχεδόν τη δεκαετία του '60 ή και λίγο αργότερα στα χωριά. Να πως περιγράφει ο Γ. Αδρακτάς το πανηγύρι: 

" Από της προτεραίας πολλοί μικρέμποροι εξήπλωσαν τα εμπορεύματά των υπό τον νάρθηκα ή κάτωθεν σκιάδων εκ κλάδων πλατάνου, αυτοί δε είναι κυρίως οι δίδοντες την πανηγυρικήν όψιν της ημέρας. Εδώ τσόχαις και κασμίρια και τσίτια και κορδέλες ποικίλων χρωμάτων, εκεί υποδήματα και τσαρούχια και παντόφλες διαφόρων σχημάτων, περαιτέρω ψιλικά διάφορα, δακτυλίδια, σκουλαρίκια και καρφίτσες,έτι δε παιγνιδάκια και ζαχαρωτά δια τα παιδία, και κατωτέρω καινουργή καζάνια, τεντζερέδια, μπρίκια και ταψιά- αυτά δα είναι τα καλόμοιρα προικιά πχοιανής θα είναι η τύχη!...

Ο θόρυβος και αι φωναί των εμπόρων και των λοταρτζήδων, τα άσματα και αι φωναί των διασκεδαζόντων παλληκαριών, οι γλυκείς ήχοι των βιολιών, οι κλαυθμηρισμοί των συμπιεσθέντων νηπίων, ο κρότος της καμπάνας, οι ογκανισμοί των όνων, πάντα ταύτα και η εξ αυτών παραγομένη ευχάριστος ποικιλία υπερβαίνει πάσαν περιγραφήν.
Εμπορική πανήγυρις δια Β. Διατάγματος ωρισμένη μία μόνον υπάρχει καθ' όλον το Πήλιον, η του αγίου Ιωάννου εν τη περιφερεία του χωρίου Μούρεσι, τελουμένη την 24 Ιουνίου και αποφέρουσα αρκετόν ποσόν εις την κοινότητα του χωρίου. Αι δε αγοραπωλησίαι κατά τα τελευταία ιδία έτη κατήντησαν αρκετά μεγάλαι ένεκα του εκ του εξωτερικού και κυρίως της Αιγύπτου εισερχομένου πλούτου".
Ο ναός των αγίων Αποστόλων είναι συνδεδεμένος με τους νεκρούς της ενορίας (εδώ βρίσκεται το νεκροταφείο και το οστεοφυλάκειο. Εδώ αναπαύονται και οι γονείς μου), δεν είχε χώρο για χορούς, που γίνονταν πάντοτε στην πλατεία των Αγίων Ταξιαρχών. 
Χρόνια Πολλά στους Πέτρους-ήδες και τους Παύλους, τις Πετρούλες και τις Παυλίνες, στους πολλούς στο Πήλιο Απόστολους και τις Αποστολίες για τη γιορτή τους.
Όσο για τα πανηγύρια, έρχεται ο Ιούλιος, γνωστός κι ως πανηγυράς.




~~~~~~~~~~~

...η νοσταλγία για την Τσαγκαράδα


Αικατερίνη Καμηλάκη Είναι η νοσταλγία για την Τσαγκαράδα, που ακόμη δεν μπορεί να πάρει ικανοποίηση που με φέρνει ξανά και ξανά στην "εφηβεία της λήθης" της Κικής Δημουλά και στο ποίημα "Φιλοξενία", γραμμένο στην Τσαγκαράδα και για την Τσαγκαράδα:


"Φιλοξενία"

Χτισμένο στις πλαγιές του μισοφέγγαρου το σπίτι.
Κρεμόταν το μπαλκόνι απ' την κληματαριά
βαρύ τσαμπί ονείρου που θα στρέξει
περί το τέλος του Αυγούστου και θα λείπω.
Στις σκαλωσιές του αθέατου τριζόνια μαστορεύαν
τις ετοιμόρροπες σκεπές της ησυχίας
άσπρα κεραμίδια από γαρδένιες.
Κάθισα με την πλάτη γυρισμένη στον γκρεμό
και την ανάπαυλα προς τη μεριά που τον ξεχνάει.


Επάνω μου περιποιητικά κλαδάκια ενός δέντρου
ράντιζαν τα μαλλιά μου με ελαφριάν αναστάτωση
όπως τους υπαγόρευε ο εύοσμος κυματισμός του ανέμου.
Μην κάθεσαι από κάτω, απομακρύνσου
μου φώναξε, είναι πικρός ο ίσκιος
που κάνει η καρυδιά. Τι πείραζε
Κατάπικρος δεν είναι και ο ίσκιος
που κάνει η απομάκρυνση
και δεν πικράθηκε εξαιτίας του η σκιά μου;
Κάτω η θάλασσα έδειχνε ν' ασπάζεται
τη σκούρα άποψη της νύχτας
παρά των αστεριών τις σκόρπιες αντιρρήσεις.

Καιγόντουσαν ξερόκλαδα και φύλλα παραδίπλα.
Σαν διάπλατο έλα μύριζε ο καπνός.
Σπίθες εξάπλωναν τραγούδι
…αυτά που καίγονται τα έκαψα όλα
κι αυτά που λέγονται τα είπα όλα.
Περίεργο. Σαν διάπλατο έλα μοσχοβόλαγε
και τούτη η απελεύθερη ηρωίδα καύση.

Κάποιος απ' την ομήγυρη ως φαίνεται δεν είχε καλοακούσει τ' όνομά μου
κι όλο το βράδυ με έλεγε Νίκη.
Νίκη, εις υγείαν Νίκη.
Ε πια τι λες, με τέτοιο όνομα
δεν θα σε κατακτήσω ψέμα;
                                                         Tσαγκαράδα

~~~~~~~
* Από την ποιητική συλλογή "Η εφηβεία της λήθης" (1994)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου